[ مذمّت غيبت ]
و احاديث در مذمّت غيبت ، بسيار است و از آن جمله ، قليلى مذكور مى شود :
روايت نموده محمّد بن يعقوب كلينى رضى الله عنه از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام كه حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله فرمود كه : غيبت ، زودتر ضايع و باطل مى كند دين مرد مسلمان را از مرض خوره كه در جوفِ كسى به هم رسد . ۱ و فرمود كه : نشستن در مسجد به جهت انتظار نماز ، عبادت است ، مادام كه غيبت مسلمانى [ را ] نكند . ۲
و از آن حضرت ، روايت كرده كه فرمود : كسى كه در باب مؤمنى حكايتى بكند كه غرضش ظاهر ساختن عيب او باشد از براى آن كه او را از نظر مردم بيندازد ، خداى تعالى ، او را از ولايت خود ، بيرون مى كند و در ولايت شيطان ، داخل مى سازد و شيطان ، او را قبول نمى كند . ۳
و ابن بابويه رحمه الله در كتاب امالى ، از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده كه فرمود : غيبت مردم مكن ، كه اگر كنى ، مردم هم تو را غيبت خواهند كرد ، و از براى برادر خود ۴ چاهى مَكَن ، كه اگر بكَنى ، خود در آن چاه ۵ خواهى افتاد ؛ زيرا كه هرچه با مردم كنى ، به همان مى رسى. ۶
و در امالى و فقيه ، در حديث مناهى نبى صلى الله عليه و آله ، روايت كرده كه آن حضرت ، نهى فرموده از غيبت و فرمود كه : كسى كه ۷ غيبت كند مرد مسلمانى را ، روزه اش باطل مى شود و وضويش شكسته مى شود و روز قيامت كه حاضر مى شود ، از او بويى خواهد آمد بدتر از بوى حيوان مُرده و اهل محشر ، از او متأذّى خواهند شد ، و اگر بى توبه بميرد ، چنان خواهد بود كه حرام الهى را حلال شمرده باشد . ۸ و فرمود : كسى كه خشم خود را فرو خورَد ، با وجود آن كه قدرت داشته باشد بر آزار رسانيدن و حِلم بورزد ، خداى تعالى ، او را اجر شهيدى عطا مى كند ؛ و كسى كه تفضّل كند بر برادر خود در آن كه بشنود در مجلسى كه شخصى او را غيبت مى كند و آن غيبت را از او برگرداند و رد كند ، خداى تعالى ، هزار نوع بدى را در دنيا و آخرت ، از او رد مى كند ، و اگر رد نكند و قدرت بر ردّش داشته باشد ، مثل گناه كسى خواهد داشت كه هفتاد مرتبه او را غيبت كرده باشد . ۹
و مراد از بطلان روزه و نقض وضو ، ممكن است كه نقض كمال و كمىِ ثواب باشد ؛ زيرا كه نواقض وضو و مُفطرات روزه ، به موجب احاديث و ادلّه ، منحصر است در امور معيّنه.
و كلينى رحمه الله در كافى و على بن ابراهيم در تفسير [خود] ، از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده اند كه حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله فرمود : كسى كه به خداى تعالى و به روز قيامت ، ايمان داشته باشد ، بايد كه ننشيند در مجلسى كه در آن مجلس ۱۰ ، امامى را سب كنند يا مؤمنى را غيبت كنند . ۱۱
و ابن بابويه رضى الله عنه در امالى ، از نوف بِكالى روايت كرده كه گفت : حضرت امير المؤمنين عليه السلام فرمود : اجتناب كن از غيبت ؛ زيرا كه غيبت ، نانْ خورش ِ سگان جهنّم است. بعد از آن فرمود كه : اى نوف ! دروغ مى گويد كسى كه دعوى مى كند كه حلال زاده است و گوشت مردم مى خورد به غيبت كردن . ۱۲
و ممكن است كه مراد از غيبت مردم در اين حديث ، بسيار كردنِ غيبت و از حد تجاوز نمودن باشد يا همه كس را غيبت كردن ، چنانچه جمعى غيبت كردن را صفت كمال قرار مى دهند و سخن هر كس مذكور شود ، عيبى براى او پيدا مى كنند. و ممكن است كه مراد ، غيبت كردن مؤمنان از راه دين باشد ، اگرچه اين احتمال ، خالى از بُعدى نيست. و ممكن است كه مراد ، غيبت نمودن با وجود آن باشد كه غيبت را حلال داند .
1.. الكافى ، ج ۲ ، ص ۳۵۷ ، ح ۱ .
2.. همان جا .
3.. همان ، ص ۳۵۸ ، ح ۱ .
4.. ب : «ديگران» .
5.. الف : آن جا .
6.. الأمالى ، صدوق ، ص ۵۰۵ ، ح ۶۹۷ .
7.. ج : - «كه» .
8.. همان ، ص ۵۱۵ و ۵۱۶ ، ح ۷۰۷ ؛ كتاب من لا يحضره الفقيه ، ج ۴ ، ص ۱۵ ، ح ۴۹۶۸ .
9.. همان جا .
10.. ج : - «مجلس» .
11.. الكافى ، ج ۲ ، ص ۳۷۷ ، ح ۹ ؛ تفسير القمّى ، ج ۱ ، ص ۲۰۴ .
12.. الأمالى ، صدوق ، ص ۲۷۸ ، ح ۳۰۸ .
