يارى رساندن بى بهرگان از نيكى به امام مهدی(ع)

در حديث ابو بصير از امام صادق عليه السلام آمده است:

لَيَنصُرَنَّ اللَّهُ هذَا الأَمرَ بِمَن لا خَلاقَ لَه‏. (الغيبة، طوسى: ص ۴۵۰ ح ۴۵۴، بحار الأنوار: ج ۵۲ ص ۳۲۹ ح ۴۹)
خداى متعال، اين امر (قيام مهدوى يا تفكّر شيعى) را با كسانى يارى خواهد كرد كه بهره اى از نيكى ندارند.

در این به دو نكته اشاره شده است:

۱. اين كه: يارى دين خدا معمولاً به وسيله مؤمنان صورت مى گيرد؛ ولى گاهى تقدير الهى بر آن قرار مى گيرد كه از وجود افراد غير مؤمن و حتّى فاجر نيز به نفع دين الهى و حق استفاده شود، همانند درگيرى بين دو گروه كفّار كه سبب مى شود دين خدا و حق و حقيقت از آسيب هر دو گروه، مصون بماند. اينان به عنوان ياوران مخلص مهدى عليه السلام محسوب نمى شوند و قصد تشكيل حكومت مهدوى ندارند؛ ولى به دليل برخى از شرايط اجتماعى، حركت و نيروى آنها به سود نهضت مهدوى خواهد بود. در متون فراوانى، به اين سنّت الهى، اشاره شده است. از پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله نقل شده است كه فرمود:

إنّ اللَّهَ ليؤيّد هذا الدّين بالرّجل الفاجر.

خداوند، اين دين را با مرد فاجر، تقويت مى كند.[۱]

اين مضمون در احاديث ديگر، اين گونه بيان شده است:

إنّ اللَّه ليؤيّد هذا الدّين بأقوام لا خلاق لهم.[۲]

خداوند، اسلام را به وسيله مردمانى بى بهره از خير و دين، تقويت مى كند .إنّ اللَّه - تبارك وتعالى - ليؤيّد الإسلام برجال ما هم من أهله.[۳]

خداوند، اسلام را به وسيله مردانى كه اهل دين نيستند، تاييد (يارى) مى كند .سيشدّ هذا الدّين برجال ليس لهم عند اللَّه خلاق .[۴]

به زودى، اين دين به وسيله مردانى استوار خواهد شد كه نزد خداوند، هيچ بهره اى ندارند.

۲. در هنگام قيام، گروهى كه اكنون بت پرست هستند و يا از نسل آنان، افرادى هدايت مى شوند و همراه امام عليه السلام قيام مى كنند. در متن كتاب الغيبة، عبارت، اين گونه است:

ولَو قَد جاءَ أمرُنا لَقَد خَرَجَ مِنهُ مَن هُوَ اليَومَ مُقيمٌ عَلى  عِبادَةِ الأَوثانِ.[۵]

و اگر امر ما فرا رسد، كسانى با آن همراه مى شوند كه امروز بت پرست اند.

مطابق اين قرائت، مفهوم اين قسمت از حديث، اين است كه در هنگام پيروزى قيام، برخى از كسانى كه اكنون (در زمان صدور سخن) گم راه هستند نيز هدايت مى شوند و همراه با امام عليه السلام قيام خواهند كرد؛ يعنى از نسل گم راهان آن دوره، مؤمنانى پديد خواهند آمد كه در ركاب امام عليه السلام خواهند بود.

برخى از احاديثى كه در باب علّت غيبت نقل شدند، مؤيّد اين قرائت اند؛ زيرا علّت تأخير قيام امام عليه السلام را اين مى دانند كه افرادى مؤمن در صلب مشركان فعلى هستند كه شايستگى هدايت و همراهى با امام عليه السلام را دارا هستند.

علّامه مجلسى در ذيل حديث و در شرح اين عبارت، نوشته است:

لعلّ المراد أنّ أكثر أعوان الحقّ و أنصار التشيّع في هذا اليوم جماعة لا نصيب لهم في الدين ، و لو ظهر الأمر و خرج القائم يخرج من هذا الدّين من يعلم الناس أنّه كان مقيماً على عبادة الأوثان حقيقةً أو مجازاً ، و كان الناس يحسبونه مؤمناً ، أو أنّه عند ظهور القائم يشتغل بعبادة الأوثان ، و سيأتي ما يؤيّده . و لا يبعد أن يكون في الأصل : «لقد خرج معه» فتأمّل .[۶]

شايد منظور، اين باشد كه بيشتر ياران حق و ياوران تشيّع در اين روز، گروهى هستند كه دينى ندارند، و اگر امام عليه السلام ظهور كند، از اين دين، كسانى خارج مى شوند كه به مردم اعلام مى كردند كه آنها - به حقيقت يا مجاز - بت پرست اند، و مردم گمان مى بردند كه مؤمن هستند و يا هنگام ظهور قائم، به بت پرستى مشغول مى شوند . و خبرى خواهد آمد كه اين را تأييد مى كند . بعيد نيست كه اين خبر در اصل، چنين بوده است : «با او خارج شد». دقّت كن.