عن مولانا امیرالمومنین علیه السلام : ...ان للذکر لاهلاً اخذوه من الدنیا بدلا فلَم تَشغَلهُم تجارةٌ و لابیع عنه یقطعون به ایام الحیاة و یهتفون بالزواجر عن محارم الله فی أسماع الغافلین و یأمرون بالقسط و یأتمرون به و ینهون عن المنکر و یتناهون عنه...
[۱]
((... همانا یاد خدا را اهلی است که آن را به جای دنیا برگرفته اند و از این رو هیچ داد و ستدی آنان را از یاد خدا باز نمی دارد روزهای زندگی را با یاد خدا می گذرانند و آنچه را که خداوند حرام فرموده به گوش بی خبران می خوانند به عدل فرمان می دهند و خود از روی عدالت کار می کنند و از کار زشت باز می دارند و خود از زشتکاری به کنارند .))
فراز هایی از خطبه نورانی ۲۲۲ نهج البلاغه را اجمالاً توضیح دادیم در ادامه این خطبه حضرت امیر علیه السلام چند خصوصیت دیگر برای اهل ذکر بیان می کنند که چند نکته در آن قابل تأمل است :
- اهل ذکر بودن با دنیا طلبی در تضاد است نمی شود کسی اهل ذکر باشد و دنیا طلب هم باشد .
- تجارت و بیعی که در اینجا آمده اشاره به همان آیه شریفه است «رجال لا تلهیهم تجارة و لابیع عن ذکر الله»
تجارت و بیع، این به عنوان نمونه است چون بیشترین چیزی که انسان را از یاد خدا باز می دارد تجارت و بیع است و الاّ هر کاری که انسان را از یاد خدا باز بدارد مذموم است، جمله معروفی است که می فرماید «
کلما شغلک عن الله فهو صنمک»
[۲]هر چیزی که تو را از یاد خدا باز بدارد همان بت توست هر کاری که انسان را به خودش مشغول کند ، بت او می شود .
- اهل ذکری که در این فرمایش امام است تنها ذکر زبانی و قلبی نیست این بخش از فرمایش حضرت که می فرماید «یأمرون بالقسط و یأتمرون به و ینهون عن المنکر ...» اینها ذکر عملی است . در روایت داریم «من اطاع الله فقد ذکره و من عصی الله فقد نَسِیَه» اطاعت خدا همان ذکر اوست و معصیتش فراموشی او .
[۱]نهج البلاغه، خطبه۲۲۲
[۲]برخی از این جمله به عنوان حدیث یاد کرده اند ، لیکن در منابع حدیثی یافت نشد .
