اثبات صدور حديث

از طريق مضمون شناسى و متن

عبّاس ايزدپناه

مقدّمه

انگيزه هايى چون انتقامجويى از اسلام،منافع سياسى و فرقه اىّ و قومى، بزرگداشت خود و رونق بخشيدن به آثار خويش از يك سو، و سعى در ترغيب مردم به دين و ارزشهاى الهى از سوى ديگر، موجب گرديد كه «جعل» و «دسّ»، به جوامع حديثى مسلمانان راه يابد. حديث مشهورى از پيامبر اكرم (ص) نشان مى دهد كه اين پديده، در زمان حيات آن حضرت نيز وجود داشته است:

۰.مَن كذبَ علىّ متعمداً، فليتبوَّأ مقعده مِن النّار. ^۱

۰.هركه از روى عمد به من نسبت دروغ دهد، بايد جايى در آتش براى خود مهيّا سازد.

صبحى صالح مى نويسد: «زنادقه به تنهايى(چنانكه حمّاد بن زيد گفته است) چهارده هزار حديث جعل كردند. عبدالكريم بن ابى العوجاء(مانَوى) به تنهايى، طبق اعتراف خود، چهار هزار حديث جعل كرد. آنگاه كه در عهد مهدى عباسى خواستند او را گردن بزنند، فرياد برآورد: من در دين شما، چهار هزار حديث اختراع كرده ام كه در آن